Scenario's

Mag ik de blog van gisteren en de vele reacties, via Spacemakers, via dit feuilleton, via e-mails nog even laten rusten? Wordt absoluut vervolgd. Mag ik u vandaag even meenemen in de werkelijkheid van de toekomst? Dank u. Ik schat in dat u, mijn lezer, ondernemer bent. Hoogst waarschijnlijk zelfstandig ondernemer. Dat u op eigen risico en met eigen middelen zaken doet. Dat is goed. Ik doe dat niet.
Verschil
Ik ben loonslaaf en sta gewoon op de payroll. Dat is mijn eigen keus. Waarom? Zelfbescherming. Ik ben bang dat als ik voor het zelfstandig ondernemerschap had gekozen, ik de 40 niet had gehaald. Te fanatiek, te weinig in staat om afstand te nemen van mijn werk en het plezier wat ik daaraan beleef. Het loondienstverband geeft mij nog enige ruimte tot afstand en relativiteit. Laat onverlet dat ik tegen mijn werk aan kijk als ondernemer, als bedrijfsvoerder. U moet continue op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen. Als makelaar, als taxateur. Ik moet dat ook als bedrijfsvoerder. Ik ben dan ook in de afrondende fase van de opleiding van de Academie voor Verenigings Management AVVM voor directeuren van organisaties. Afgelopen vrijdag had ik daar een heerlijke academische strategie discussie. Loopt u even mee?
Strategisch Scenario Management
Toen ik in 1991 mijn eerste senior management positie kreeg als BU Manager, maakte ik nog drie jaren plannen. In 1995 werd ik BU Director Europe en werd ik gevraagd om 5 jaar projecties te maken. In 1999 werd ik als Managing Director Europe van een verzekeringsbedrijf verantwoordelijk voor een divisie en werd van mij een 10 jaren plan verwacht. In oktober 2001 kreeg ik de opdracht de komende drie maanden de boel draaiende te houden, de marktomstandigheden waren zodanig veranderd dat day to day survival bepalend was. De aanslag op de Twin Towers veranderde de wereld zodanig, dat wij er totaal niet op voorbereid waren en er totale chaos was. Juist over dit soort zaken kreeg ik afgelopen week een boeiend college.
Anticiperen
U, ik, allen zijn we bezig met de waan van de dag. Relatie beheer, klanttevredenheid, debiteuren beheer, personeel, de accountant, korte termijn strategie. En eens in de maand nadenken over volgend kwartaal. En twee keer per jaar nadenken over volgend jaar, wat toch altijd goed voelt. Moeten we vaker doen, moeten we iets mee doen. Maar de agenda regeert, de telefoon gaat, de mail stroomt vol. Herkenbaar? Toch is regeren echt keihard vooruitzien. Ik kreeg daar een hele mooie exposé van.
Glazen bol
Een consultante van een strategisch advies bureau nam mij en mijn mede cursisten mee om te leren om te gaan met de waan van vandaag op basis van scenario’s die de komende 15 a 20 jaar gaan gebeuren. Onzin denkt u? Totdat je ziet hoe Rabobank dat doet, hoe Defensie dat doet, hoe Heineken dat doet. Het systeem is eigenlijk heel simpel. Convergeren en Divergeren. Maak eens breed welke onderdelen je beleid beïnvloeden. Benoem de spelers die daarbij betrokken zijn. Definieer je business en splits op in onderdelen.
Vervolgens
Groepeer al die losse onderdelen in strategische segmenten. Benoem de kernwaardes. En binnen die strategische segmenten, benoem dan de extreme keuzes die gemaakt kunnen worden. Door u zelf, door externen, maakt niet uit. En werk dan eens van twee van die segmenten de gevolgen voor uw bedrijf uit. Niet hier en nu, nee, niet morgen, maar overmorgen. Kijk over de schutting hoe u daar mee omgaat en wat dat betekent voor uw bedrijf. Maar bovenal, hoe kunt u anticiperen op wat er om u heen gebeurt en op welke wijze bent u voorbereid op wat komen gaat.
Praktijk
In onze markt kan dat worden toegepast. Neem de woningmarkt. Ik benoemde twee significante actoren. Het H-woord. Dat is op zich niet zo boeiend. Vertaal het eens in stimuleringsmaatregelen van de overheid. Maak een horizontale as, waarbij links komt te staan pakketmaatregelen van de overheid op dit gebied. En aan de andere kant geïsoleerde maatregelen. Vrij vertaald: aan de ene kant schaft de overheid in 1 dag alles af, aan de andere kant wordt er wel overwogen gehandeld naar verandering. De volgende actor is de invulling van de ruimtelijke ordening. Maak een verticale as en stel aan de ene kant dat de overheid alles overlaat aan marktwerking. Weg aanleggen? Marktwerking. Brug bouwen? Marktwerking. Huis neerzetten? Je doet je best maar. En aan de andere kant van de as staat super regulering, de overheid bepaalt alles
Gevolg
Neem eens die twee assen en kijk dan naar de gevolgen voor uw organisatie. In vier kwadranten, zal je vier scenario's zien. In dit geval vier speelfilms voor mijn organisatie, een beroepsorganisatie, voor makelaars en taxateurs. Met elk een ander script, met andere hoofdrolspelers. Wat houdt dat in voor mijn besluiten, mijn strategie, mijn beleid? Een oefening die echt de moeite waard is. Doe dat ook eens voor uw onderneming. Wat zijn uw kern omgevingsfactoren. Wat als die opeens veranderen? Wat moet u doen? Wat niet? Bent u voorbereid? Bent u slachtoffer, of zag u het aankomen. Had u het onmogelijke mogelijk gehouden?
Feiten en vraagtekens
Laat onverlet, dat de werkelijkheid altijd meer bizar is dan we allemaal ooit konden bedenken. Hoe u uw assen ook bepaal, de toekomst is onvoorspelbaar. World Online een zeepbel? Ondenkbaar in 2000. Een aanslag op de Twin Towers? Nooit over nagedacht. Lehmann Brothers die omvalt op 15 september 2008? Onmogelijk! Systeembanken die in een Westerse economie in staatshanden komen? Science Fiction. Mijnwerkers in Zuid Amerika die meer dan 60 dagen overleven op 700 meter diepte bij meer dan 40 graden hitte en bijna 100% luchtvochtigheid? Broodje aap. Toch gebeurt het allemaal om ons heen. Ùw werkelijkheid is wreder dan u ooit heeft bedacht, Kijk naar uw omzet, kijk naar uw balance sheet. Mocht u zo een exercitie willen uitvoeren met uw bedrijf? Ik raad het u echt aan. Laat het horen als het u wat lijkt. Bedrijfsvoering is een vak!

Ed