Feitelijkheden

In februari eerder dit jaar is VastgoedPRO door Vereniging Eigen Huis gevraagd om mee te denken en te praten tijdens een fact-finding sessie over de betaalbaarheid en met name duurzaamheid van het Nederlandse hypotheeksysteem. Bankiers, tussenpersonen, wetenschappers, onderzoeksbureau’ s, vrijwel de gehele markt was vertegenwoordigd. Van alle kanten en met alle perspectieven werd op de markt ingegaan, een boeiende discussie. Vandaag presenteerde VEH de uitkomsten van deze brainstorm sessie.

Beeld
Wat goed was aan deze exercitie dat alle meningen terzijde werden geschoven. Alleen feiten en bewijsbare onderdelen werden meegenomen. Het beeld wat dan ook geschetst wordt middels een zogenaamde feitenkaart is dan ook reëel. Je kan het niet leuk vinden, te makkelijk, toe moeilijk, maar het is wel feitelijk. Dat is goed om te gebruiken bij beeldvorming en bij het innemen van standpunten. Te vaak en te veel worden op basis van eigen inzichten en persoonlijke voorkeuren dan wel belangen de meningen over de woningmarkt geduid. Na voetbal is denk ik de woningmarkt een onderwerp waar we 16 miljoen deskundigen bij hebben.

Zorgen
Uit het feitenrelaas blijkt dat an sich het met de woningmarkt redelijk tot goed is gesteld vanuit een duurzaamheidsperspectief. Het hier en nu is fragiel. Wel blijkt dat voor circa 500.000 gezinnen, meestal mid dertigers, die na 2001 een woning hebben gekocht, dat deze in een gevarenzone zitten. De hoogte van de hypotheek is groter dan de onderliggende waarde van het object. Het spook van restschuld. Het is goed dat VEH daar op wijst. Maar ook hier moeten de feiten wel in acht worden genomen.

Dagkoersen
Je praat namelijk over dagkoersen. Als mijn huis morgen twee keer zo veel waar is, ben ik dan rijk? Helaas niet, het is fictieve waarde. Kijk naar de pensioenfondsen. Het ene moment geven de dagkoersen aanleiding tot stoppen met premie innen, het volgende moment staan ook die onder water. Zo lang die 500.000 gezinnen niet moeten verkopen, is er niets aan de hand. De beste oplossing voor dit probleem? Tijd. Wat je mening ook is, een aantal zekerheden zijn er in dit leven.

Zekerheden
Dat belastingen betaald moeten worden, is er een, dat we allemaal dood gaan is er een en dat Duitsland in de laatste minuut scoort. Plus: alles wordt duurder. De economische groei die komt, gepaard gaande met inflatie en de veranderingen op de woningmarkt zorgen er voor dat tijd dit probleem oplost. Misschien niet morgen, misschien niet volgend jaar, maar het lost op. Zie de feiten van de vorige crisis, jaren 80.

L’Histoire se répète
Ook de crisis die er toen was zou alles veranderen. Er zijn overeenkomsten en verschillen. Mag ik er een paar duiden? In de jaren 75-78, voorafgaand aan de crisis, stegen de woningprijzen met bijna 55% in drie jaar. Van 05-09 slechts 15%. Tijdens de crisis van 78-83 was er een daling van in totaal 50%, bijna 12% per jaar. In deze crisis 08-12 is er circa 15% daling. In 87 was de crisis door heel NL gelijk. Nu zijn er gigantische verschillen per regio. In de jaren 80 was de rente tegen de 13%. Nu is die zeer laag. In die jaren liep de werkeloosheid op tot boven de 10%. Nu is die het laagste van Europa. Kortom, de feiten zijn anders. Tijd heelt alle wonden. Dus voor die groep van 500.000 huishoudens: stil zitten en niet bewegen als je geknipt en geschoren wordt. Dit was vanmiddag ook nog te horen op BNR. Een gesprek met Ed Nijpels en Petra Grijzens. En ik mocht zelf ook nog meespreken.  Een hoop informatie weer op 1 dag.

Ed